Już w preambule Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą (dziś znanego jako Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej) zostało zapisane, iż państwa przystępujące do Wspólnoty zdecydowane są ,, stworzyć podstawy coraz ściślejszego związku między narodami Europy’’ oraz ,,zapewnić postęp gospodarczy i społeczny poprzez wspólne działanie, usuwając bariery’’. Dziś jednym ze środków, które mają pomóc w zrealizowaniu celów wymienionych w Traktacie jest przyjęcie przez Państwa Członkowskie wspólnej waluty- euro.
Krótka historia integracji gospodarczej i walutowej
W 1957 r. sławna szóstka państw - Francja, Włochy, Holandia, Luksemburg, Belgia oraz Niemcy (RFN), przyjęła Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą. Wydarzenie to zapoczątkowało integrację gospodarczą, dzięki utworzeniu strefy wolnego handlu, w wyniku której nastąpiło zniesienie ceł pomiędzy sygnatariuszami. Następnie w 1968 r. państwa członkowskie związały się Unią celną, tym samym przyjmując wspólną taryfę celną dla państw trzecich. Kolejny krok integracji gospodarczej państw – Unia Gospodarcza i Walutowa przebiegał w trzech etapach. Pierwszy z nich rozpoczął w 1990 r., a było nim zniesienie wewnętrznych barier w swobodnym przepływie osób, towarów, usług i kapitału pomiędzy państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej. Udało się to zrealizować do roku 1993. W drugim etapie rozpoczęto przygotowania do ustanowienia wspólnej waluty, m. in. przez ustanowienie Europejskiego Instytutu Walutowego (dziś jego następcą jest Europejski Bank Centralny). Ostatni krok rozpoczął się w 1999 r. Ustalono wtedy nieodwołalne kursy wymiany na euro walut jedenastu państw członkowskich oraz wprowadzono wspólną walutę- euro. Od tego momentu Europejski Bank Centralny przejął odpowiedzialność za prowadzenie wspólnej polityki pieniężnej strefy euro.
Kryteria konwergencji
Zgodnie z art. 118 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, każde państwo członkowskie zobowiązane jest do przyjęcia euro. Jednak, jak do tej pory nadal nie wszyscy zrealizowali ten cel. Powodem może być to, iż aby przystąpić do Unii Walutowej należy spełnić określone wymogi prawne oraz gospodarcze. O ile z wymogami prawnymi państwa byłyby w stanie się uporać, to problemem stają się kryteria gospodarcze, nazywane kryteriami konwergencji. Należą do nich, wymienione w art. 140 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej:
- przeciętna stopa inflacji nie może przekraczać więcej niż o 1,5 punktu procentowego średniej z trzech państw członkowskich o najniższym tempie wzrostu cen;
- wysokość deficytu budżetowego danego państwa nie może przekroczyć poziomu 3% produktu krajowego brutto (PKB), a jego dług publiczny nie może być wyższy niż 60% PKB;
- przez rok poprzedzający przystąpienie, średnia długoterminowa stopa procentowa nie może być wyższa o więcej niż 2 punkty procentowe od średniej stóp procentowych w trzech krajach Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach; .
- waluta państwa przez co najmniej 2 lata musi uczestniczyć w Europejskim Mechanizmie Kursowym, nie podlegając wtedy dewaluacji wobec euro, a kurs wymiany wobec wspólnej waluty nie może odbiegać od centralnego parytetu o więcej niż 15%.
Litwa przystąpiła do euro
Obecnie państw członkowskich, które za swoją walutę przyjęły euro jest 19. Oprócz nich euro używane jest aktualnie na kilkunastu obszarach nienależących do Unii Europejskiej, m.in. w Watykanie, San Marino, czy też w Kosowie. ,,Najnowszym ” państwem członkowskim, które przystąpiło do eurolandu jest Litwa. Wraz z Nowym Rokiem, tj. od 1 stycznia 2015 euro zastąpiło tam lita.
.JPG){kind=logo}
