Bliżej potrzeb konsumenta – nowe rozporządzenie nr 1169/2011

Informacje o produktach żywnościowych zawarte są przede wszystkim na etykietach na opakowaniach oraz mogą mieć formę wszelkiego rodzaju oznakowań. Obowiązek oznakowania wyrażony jest w art. 45 ust. 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Stanowi on, że „środki spożywcze wprowadzone do obrotu są znakowane".  Jest to konieczne, szczególnie teraz, gdy po etapie zwanym „fast food”, następuje tendencja „slow food”, a ludzie częściej koncentrują się na tym, co spożywają. W ust. 2  ustawa określa, co należy rozumieć pod pojęciem „oznakowanie". „Oznakowanie środka spożywczego obejmuje wszelkie informacje w postaci napisów i innych oznaczeń, w tym znaki towarowe, nazwy handlowe, elementy graficzne i symbole dotyczące środka spożywczego i umieszczone na opakowaniu, etykiecie, obwolucie, ulotce, zawieszce oraz w dokumentach, które są dołączone do tego środka spożywczego lub odnoszą się do niego" . W celu zapewnienia konsumentom możliwości świadomego wyboru, wymagana jest odpowiednia forma oznakowań, a także pełna nad nimi kontrola, tak aby zapobiec oszustwom, przemycaniu informacji oraz potencjalnym pośrednim i bezpośrednim zagrożeniom życia lub zdrowia ludzi ze strony producentów artykułów spożywczych. 

Jak było dotychczas ?

Kwestia oznakowań uregulowana była dotąd w wielu aktach prawnych, m.in. w dyrektywie Rady z 24 września 1990 r. w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych , dyrektywie 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 marca 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich w zakresie etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych , oraz dyrektywie 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 maja 2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym . 13 grudnia 2014 r. zaczną być stosowane przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z  25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności . Uchyla ono szereg aktów prawnych o tej samej tematyce. Celem niniejszego rozporządzenia jest umożliwienie konsumentom identyfikacji i właściwego wykorzystywania danego środka spożywczego oraz dokonywania wyborów zaspokajających ich indywidualne potrzeby dietetyczne poprzez m.in.  ułatwianie dostępu do tych informacji osobom niewidomym i niedowidzącym przez podmioty działające na rynku spożywczym.

Jakie zmiany wprowadza nowe rozporządzenie?

Wśród wielu nowych przepisów podkreślić należy iż nareszcie uregulowana zostaje kwestia etykiety, czym dokładnie jest, jak powinna wyglądać, co powinna zawierać.

Zwiększona zostaje czytelność ulotki na opakowaniu produktu. Określono odpowiednią wielkość czcionki, zaznaczono, że informacje te nie mogą być w żaden sposób usuwalne, ukryte, zasłonięte czy nawet przerwane nadrukami i ilustracjami.

Dokument wypunktowuje także listę informacji, które muszą być zawarte na opakowaniach produktów żywnościowych. Konsument dowie się, czy produkt był rozmrażany, jaka jest jego wartość odżywcza, skąd pochodzi mięso, które spożywa a nawet z jakiej rośliny pochodzi olej lub tłuszcz stosowane jako składniki w produkcie spożywczym.

Odpowiedź na wszystkie „ale”?

Nasuwa się pytanie czy treść rozporządzenia oraz wprowadzane przez nie zmiany realizują postawiony cel, a także jak wpływa ono na obecną sytuację konsumenta na rynku produktów żywnościowych?  Czy rzeczywiście zaczął być traktowany inaczej, lepiej? Czy wymogi formułowane przez ustawodawcę a dotyczące znakowania artykułów spożywczych dostarczają konsumentom informacji niezbędnych do dokonania przez nich rozsądnego wyboru?

Na tę chwilę można jedynie wysnuwać podejrzenia. Jednak podkreślić należy jedno, coś się zmienia. Zarówno podejście klientów sklepów, którzy coraz częściej zastanawiają się nad tym co kupują, jak i podejście ustawodawcy, który wychodzi im naprzeciw dając możliwość dokładniejszego poznania produktu.

Małgorzata Aleksander, Koło Naukowe Futurum Europae

Artykuł do przeczytania także na portalu student.lex.pl